Vooruitstrevende ondernemers in agrarische sector

De Hoeksche Waard, een agrarisch gebied bij uitstek, kent zeker ondernemers met een vooruitstrevende bedrijfsvoering en toekomstvisie. Dat bleek tijdens een debat bij De Maatschappij-departement Hoeksche Waard op 28 november.

Voorzitter Jack de Leeuw toonde zich zeer content over de opkomst voor deze bijeenkomst met als titel ‘Modern ondernemerschap in de agrarische sector’. Dit keer is gekozen voor een debatvorm met meerdere sprekers, die elk een eigen visie hebben op actuele onderwerpen zoals de stikstof, energietransitie, biologische landbouw en nog een lastige, de veranderende consument. Deelnemers aan het debat waren Henk Scheele, agrariër en producent van Hoeksche Chips, Cees Visser investeerder in de agro- en foodsector en Paul Bogaard, wethouder economische zaken en pleitbezorger van een Foodlab. Daarnaast sloot Dik Kruijthoff, vennoot van Novifarm en Agrarisch ondernemer van het jaar 2017, zich aan bij de discussie met een opzienbarende visie op het volgens hem failliete financieringssysteem voor boeren.

Henk Scheele is er in geslaagd het product aardappelen een meerwaarde mee te geven door het verderop te zoeken in de productieketen en zelf Hoeksche Chips te lanceren. In 2018  wist hij met Hoeksche Chips door te dringen tot de laatste 12 kandidaten voor de duurzaamheidsplaquette van de Koning Willem I prijs, een prachtige graadmeter voor een gezond en duurzaam bedrijf. Als investeerder houdt Cees Visser zich bezig met zeer geavanceerde productiemethoden zoals ‘multilayer farming’ in Japan, waarbij speciale lichtreceptuur wordt gebruikt in een volledig gesloten teelt. Denk daarbij aan het kweken van speciale groenten geschikt voor bijvoorbeeld nierpatiënten. Visser: “Het is een constante zoektocht naar nieuwe vormen in deze sector. Water is wereldwijd een probleem, er worden nu planten veredeld die minder vocht nodig hebben.” Visser vergelijkt de kennis en veranderingen in de markt met een tsunami, een enorme golf aan vernieuwingen. Is een Foodlab, een beeldbepalend en wetenschappelijk kenniscentrum op agrarisch gebied, het antwoord om de Hoeksche Waard nog beter op de agrarische kaart te zetten? Paul Bogaard denkt van wel en ziet een foodlab tevens als gebiedsmarketing. Bogaard: “De kenniscomponent is hierbij van belang, denk aan het 3D printen van voedsel, zoals dat al bij Zorgwaard gebeurt, waarbij de smaakbeleving blijft. Wij moeten ons onderscheiden door de directe verbinding van onze agrariërs met de grond en de creativiteit binnen de bedrijven, sommige foodlabs hebben een andere insteek.” 

Over de energietransitie waren de deelnemers redelijk eensgezind; er liggen kansen voor de Hoeksche Waard. De technieken zijn er maar de wil om ze toe te passen moet nog groeien. Bij gebruik verticale zonnepanelen kan een perceel gewoon voor teelt gebruikt worden. Het opslaan van (teveel) groene energie in waterstof werkt aardig maar nog niet goed genoeg volgens Cees Visser. De veranderende consument en de productie van biologisch voedsel zouden een uitdaging kunnen zijn voor onze agrariërs. Biologische landbouw is volgens Henk Scheele niet de oplossing voor het wereldvoedselprobleem, maar agrariërs halen hier wel veel kennis uit. Cees Visser vindt het een must voor agrariërs om nieuwe trends zoals quinoa te omarmen en de combinatie met veredeld voedsel en kant en klare dagverse maaltijden. Visser: “Er zijn tegengestelde belangen tussen gebruik voedingssupplementen en het eten van gezond voedsel. De Nederlandse agrariër mist die slag.”
Uitdagingen vergen financiering, maar de liquiditeit van de Nederlandse boer is volgens Dik Kruijthoff  niet altijd rooskleurig. Grond ‘slijt’ niet, maar erop afschrijven mag niet. Kruijthoff pleit voor andere grondfinanciering en aflossing. Pensioenfondsen en grondgebonden agrariërs zouden enorm geholpen zijn als de wettelijke financiële eisen in de pensioenwet worden aangepast zodat ook financiering op landbouwgrond beschouwd gaat worden als risicomijdend. “Kruijthoff: “Als pensioenfondsen aflossingen afkopen, dan hoeft de boer pas na bijvoorbeeld 30 jaar terug te betalen.” Het blijft niet bij het idee alleen; Dik wordt door veel partijen benaderd om verder aan het plan te werken.

Tot slot werd de deelnemers gevraagd kort aan te geven waar de grote kansen liggen voor de agrarische sector. Henk Scheele zoekt het in de energietransitie met energie als  ‘vierde gewas’, Paul Bogaard hoopt op een verkleining van de afstand tussen boer en consument. Cees Visser denkt vooral aan dataverzameling om veel meer kennis te verzamelen ten behoeve van het succes van de vele innovaties die nu op de markt komen en Dik Kruijthoff vindt het klimaat een uitdaging. Hij denkt aan nieuwe drainagevormen om gewassen continue van water te voorzien.

Een boeiend debat dat smaakt naar meer.