Te gast in…..de gevangenis!

Op 24 januari 2019 was departement Amsterdam (en ook een delegatie uit Zaanstad) te gast in het Justitieel Complex Zaanstad. Weinigen zullen ooit de gelegenheid hebben gehad om een gevangenis van binnen te kunnen bezoeken. Vandaar deze excursie naar de overzijde van het IJ. Het nieuwe gebouw heeft een oppervlakte van 68.000 m² en biedt plaats aan ruim duizend gedetineerden in 667 cellen.

De heer Ed van Leusden, tevens lid van De Maatschappij in Den Haag, is Senior Adviseur en coördinator bedrijfsvoering In-Made Penitentiaire Productiebedrijven. Als onderdeel van de Dienst Justitiële Inrichtingen van het Ministerie van Justitie en Veiligheid is hij onder meer verantwoordelijk voor het programma In-Made / Ex-Made.

Van In-Made naar Ex-Made: van bajesklant tot businessmodel

Zijn collega Frank Becker, Manager Marketing & Sales van In-Made,  vertelde ons op zeer boeiende wijze over het gevangeniswezen en het beleid dat wordt gevoerd om gedetineerden terug te brengen in onze samenleving door middel van tewerkstelling binnen de poort (In-Made), en vervolgens via tewerkstelling/reclassering buiten (Ex-Made). Deze aanpak is uniek in Europa: Productie en Re-Integratie gaan samen, zie: https://www.youtube.com/watch?v=lNElUpl9Z74

Want hoe is dat momenteel geregeld? Met hoeveel mensen hebben we te maken? Iemand wordt veroordeeld, zit z’n straf uit en stapt na een zekere periode weer terug de maatschappij in. Dat is althans de theorie. Wie heeft wanneer nog de verantwoordelijkheid? Hoe ligt de relatie met de Reclassering? Wie neemt het van de ander over en op welk moment? Wie zijn deze mensen, waarom zouden wij als ondernemers of overheid hen wel of niet willen aannemen? Hoe hoog is het slagingspercentage, hoe vaak gaat het fout? Waarom is het lucratief om productiewerk door gevangenen te laten doen?

Ontroerende getuigenissen van ex-gedetineerden
Jemuel Lampe kwam al op jonge leeftijd in aanraking met justitie en wil als ex-gedetineerde en nu als ondernemer iets terugdoen voor de maatschappij: Hij zet concepten in Nederland op waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt worden ondersteund bij het vinden van nieuw werk (Stichting Zuivere Koffie). Jemuel en twee andere ex-gedetineerden gaven elk een uniek en boeiend relaas over hun persoonlijke historie (van gedetineerde tot ondernemer).   I.s.m. Justitie is een koffiebranderij “Zuivere Koffie” . En er is ook een koffiebar in Zaanstad geopend, dat gerund wordt door een van de 3 heren. Verder is er een opleiding voor de bouw, gefaciliteerd door“Future Builders” .

Een kijkje ‘achter de deur’

Na deze inleiding volgde een rondleiding door Martijn Baar (Hoofd Arbeid JC Zaanstad) en collega’s door het nieuwe complex, dat een van de modernste in zijn soort in Nederland is. Omdat een cellengedeelte nog leeg stond mochten wij zelfs een cel van binnen bekijken….niet allemaal tegelijk naar binnen…veel te klein…..het was een griezelige maar unieke gewaarwording voor velen….

Wij kwamen langs vele werkplaatsen, en zagen dat men daar dus geen zakjes plakt, wasknijpers of kleerhangers maakt (zoals iedereen verwachtte), maar we zagen echte productie van o.a. koffie, boterkoekjes, wasserij en fietsenmakerij. Voor deze producten en diensten worden buiten de poort klanten gezocht, zoals nu bijvoorbeeld de gebakken boterkoekjes (Cookie van eigen Deegh) te koop zijn bij de Hanos.

Hier kan de Power Point worden bekeken.

Dit bezoek was voor velen een niet te missen ervaring uit een geheel onbekende wereld! Wij wensen In Made / Ex Made veel succes toe, met name in de promotie van hun werk in andere delen van het land. Een goed idee om dit soort bijeenkomsten te herhalen in andere departementen van De Maatschappij!

Philip Todd, bestuurslid departement Amsterdam