Bijeenkomst 9 maart met dr. Sanne Kruikemeier

Op 9 maart kwamen we samen in de heerlijk lichte ruimte van Robbers & van den Hoogen voor een onderwerp dat hoog op de agenda staat in verkiezingstijd: de impact van sociale media op onze democratie. Terwijl het eerste lentezonnetje de ruim veertig aanwezigen verwarmt, neemt dr. Sanne Kruikemeier ons mee in haar expertisegebied: de invloed van sociale media tijdens de verkiezingen. Ze laat zien dat veruit de meeste Nederlanders zich door traditionele media (krant, TV, radio) laten informeren over de actualiteit. Wel blijkt dat jongeren in toenemende mate deze informatie online tot zich nemen, ook via sociale media. Vervolgens zoomt Kruikemeier in op de invloed van sociale media op ‘de politiek’. Uit haar onderzoek komt naar voren dat mensen via sociale media vooral gecharmeerd zijn van interactie met politici – politici die deze media enkel gebruiken om hun boodschap te zenden, profiteren niet van de meerwaarde van de inzet van sociale media. Kruikemeier spitst toe wat het effect is van die online interactie via Twitter, Facebook of Instagram op de voorkeursstemmen die politici krijgen. Dat effect is beperkt: 7%. 

Na de vlotte lezing van Kruikemeier hebben we aan de hand van drie stellingen verkend wat de Arnhemse praktijk is. Met een gesprekstafel met Arnhemse politici en journalisten: Cathelijne Bouwkamp, fractievoorzitter GroenLinks Arnhem en kandidaat-Tweede Kamer-lid, Peter Jansen, hoofdredacteur De Gelderlander en Eugene Leenders, hoofd nieuws Omroep Gelderland. De eerste stelling luidt: politieke partijen overschrijden grenzen met hun inzet van sociale media. We vragen de aanwezigen om via blauwe en gele briefjes aan te geven of ze het eens of oneens zijn met de stelling. Hoewel de meeste aanwezigen het oneens zijn met de stelling, komen er ook bedenkingen naar boven, ‘er worden fatsoensnormen overschreden’ en ‘diepgang en inhoud ontbreken’. Bouwkamp gaat hier uitgebreid op in en vertelt over de campagne van GroenLinks. Ook vertelt ze hoe ze met veel plezier contact legt met kiezers op Facebook, waarbij ook serieuze onderwerpen met diepgang de revue passeren. De tweede stelling gaat over de rol van de traditionele media en luidt: In dit tijdperk van sociale media zijn de mainstream media overbodig. De aanwezigen zijn het ronduit oneens met deze stelling. Toch worden er ook vraagtekens gezet bij het optreden van de traditionele media. Samenvattend wordt de mening gedeeld dat de rol van de traditionele media meer verschuift naar factchecken, in perspectief zetten en duiden. De derde stelling, tot slot, kijkt naar de mogelijkheden van het individu: Dankzij sociale media ben ik beter in staat om te beslissen op wie/welke partij ik ga stemmen. De meeste aanwezigen zijn het daarmee oneens. Kruikemeier niet, zij heeft dankzij sociale media haar stemgedrag aangepast. Ook een andere aanwezig geeft aan dat ze via sociale media veel gerichter en op een zelf gekozen moment politieke standpunten kan verkennen.

Sociale media: misleidend en oppervlakkig, contactrijk en beeldbepalend – zeker ook in deze verkiezingsstrijd. De komende jaren zal haar invloed toenemen. Toch blijft er wel degelijk bestaansrecht voor traditionele media, als zij hun functie als ‘duider’ en ‘factchecker’ goed op blijven pakken. We blikken tevreden terug, net als de ruim veertig aanwezigen bij de borrel na de lezing en gesprekstafel.

      
Foto's van Anneke Kroon

Tonita Garritsen
Liesbeth Timmermans