Verslag Relatietherapie voor mens en techniek

De wisselwerking tussen technologie en moraal

De voorzitter Tonita Garritsen opent de avond met een welkom. Ze benadrukt dat we een fascinerend blijvend actueel thema bij de kop hebben. In onze technologische cultuur krijgen ethische kwesties met betrekking tot technologie een steeds groter gewicht. Dat is niet verwonderlijk, gezien de fundamentele rol die technologie speelt in onze samenleving. Manieren van communiceren, de verdeling van welvaart, het voortbestaan van planten – en diersoorten, de waardigheid van leven en sterven – er is haast geen domein van het leven te bedenken dat niet verweven is geraakt met technologische apparaten en systemen. Zij geeft aan dat de relatie van haar met de techniek in haar nieuwe auto nog niet optimaal is. De techniek overruled soms haar eigen beslissingen.

Dit laatste is voor de eerste spreker Prof. Dr. T. Swierstra reden om tijdens zijn lezing aan Tonita de geruststelling te geven dat zij in die relatie ook een manier gaat vinden om zich ‘goed tot elkaar te verhouden’.
Swierstra neemt ons mee op een reis door de tijd. In het begin is er de opvatting ‘de techniek dient de mens (de moraal). Citaat: “The function of the machine is to liberate man from brute burdens, and release his energies to the building of his intellectual and spiritual powers for conquests in the fields of thought and higher action.” [Henry Ford, 1926] . Maar vervolgens ‘verzuurt vooruitgangsdeterimisme in fatalisme'.

Met heel aansprekende voorbeelden uit het heden en verleden maakt Swiersta ons duidelijk dat we leven in een technologische cultuur die vergt dat we erkennen dat we door en door gevormd worden door de techniek die ons omgeeft. Maar dat we tegelijkertijd die techniek ook kunnen vormgeven.

Na de pauze geeft de tweede spreker Dr. Ir. R. Bakker een aantal praktische onderzoeksvoorbeelden uit zijn Lectoraat. Indrukwekkend en bewonderenswaardig is de inzet van technologie voor een collega bij zijn herstel na een beroerte. De collega gebruikt zichzelf als proefpersoon en ervaringsdeskundige, revalidatieartsen, fysiotherapeuten, ontwikkelaars en studenten. Met als resultaat real-time feedforward en feedback bij lopen en trainen.

De sprekers geven ons als boodschap voor thuis mee:
 - we moeten ‘dubbel’ leren kijken:
 - er zijn geen technische veranderingen;
 - er zijn geen sociale veranderingen;
 - er zijn techno-sociale veranderingen;
 - TECHNIEK DOET ALTIJD MEER EN MINDER DAN BELOOFD

In de afronding wordt er goede discussie gevoerd tussen de deelnemers met mooie bijdragen van de sprekers. Dat gaat bij de netwerkborrel in informele sfeer verder.
Het is duidelijk dat het  thema veel losmaakt en we er niet klaar mee zijn.
Zoals voor elke relatie geldt: niet tevreden achteroverleunen, maar er elke dag aan werken…………!
Misschien een tweede boodschap voor thuis?

Quote van Prof. Dr. T. Swierstra na afloop:
‘De tijd is allang voorbij dat de techniek ons stilletjes op de achtergrond diende. Ze is nu heel nadrukkelijk aanwezig. Dat is geen reden voor zorg, maar het is wel van groot belang dat we met elkaar in gesprek blijven over de rol die techniek in ons leven speelt, en zou moeten spelen. Juist daarom waren de gesprekken tijdens deze bijeenkomst van De Maatschappij zo nuttig en interessant.’