Verslag netwerkbijeenkomst 17 mei 2018: 'Is het huidige openbaar bestuur houdbaar in Zeeland?'

Na de ALV van 17 mei jl. gaf spreker Jan Geluk - voormalig Tweede Kamer lid en dijkgraaf van Zuid-Holland – de lezing getiteld: ‘Is het huidig Openbaar Bestuur van Zeeland houdbaar voor de toekomst?’ 'Een kritische blik van buiten naar binnen’. Het bleek inderdaad een uitvoerig en bijzonder kritisch relaas te zijn. Allereerst gaf hij aan hoe het vertrouwen van de burger in de overheid in de loop der tijd steeds achteruit is gegaan. ‘Internationaal onderzoek laat een dramatische teruggang zien van vertrouwen; in het systeem, in de politiek, in CEO’s, in de media (nepnieuws). Het begon met de wereldwijde financiële crisis in 2008, maar ook globalisering en technologische verandering dragen hier aan bij. Het gevolg is een heftig nationalisme en  populisme.'

‘Politici hebben blijkbaar nog niet door dat het vertrouwen in hen zo sterk is afgenomen. Ze ruziën nog steeds door met hun populistische opponenten, maar realiseren niet dat zij zelf zorgen voor de angst van brede lagen van de bevolking die zij zelf hebben gecreëerd. Het bedrijfsleven toont zich weinig maatschappelijk verantwoordelijk. Al deze internationale verschijnselen zijn nationaal te vertalen maar zeker ook provinciaal en regionaal’.

De heer Geluk pleit voor aanpassing van het ‘Huis van Thorbecke’, een gedecentraliseerde eenheidsstaat, het staatsbestel zoals wij dat kennen sinds 1848, met aan het hoofd de Europese Unie, vervolgens het Rijk en de Provincies en daaronder de gemeenten en waterschappen.
‘Na de oorlog waren er 1015 gemeenten, waarvan 101 in Zeeland, meer dan 2500 waterschappen en 11 provincies. Decentralisatie heeft doorgezet. Veel taken van de provincie zijn overgeheveld naar de gemeenten. Nu zijn er nog 380 gemeenten, In 2019 mogelijk nog 17 minder. 22 Waterschappen en 12 provincies. In landen als Denemarken en Noorwegen heeft men de provincies geschrapt of worden ze sterk ingeperkt’. Zeeland heeft nu 381.000 inwoners. 13 gemeenten, 1 provincie en 1 waterschap.

Er is een competentiestrijd tussen Provincie en gemeenten. Door slechte berichtgeving – de heer Geluk noemt bijv. de Sloeweg affaire, ontslag personeel Provincie Zeeland en de gevolgen daarvan, Thermphos, verkoop Delta, verhoging motorrijtuigenbelasting e.d. kunnen de volgende kritische vragen worden gesteld: Wat doet dit met het vertrouwen in het bestuur van de provincie? Met het vertrouwen in de politiek? Wat is dan nog de toegevoegde waarde van een provincie? ‘Die is naar mijn mening gering’ zegt de heer Geluk.

‘Mijn conclusie:  zo is het niet houdbaar voor de toekomst. Oplossing: Kijk naar het huis van Thorbecke: ‘Verbouw de woning en pas deze aan - aan de tijd van vandaag en liever nog morgen’. De EU is erbij gekomen. Het Rijk blijft bestaan, zorg voor meer decentralisatie van taken van de Provincie naar de gemeenten. Hef de provincies niet op, dat is politiek niet haalbaar, (partijkaders zitten daar). Maak er een culturele entiteit van. Dit wil ook de bevolking.'

‘Verder zou een oplossing bedacht kunnen worden voor het kiezen van een Europese Commissie. Dat kan beter door de gemeenten, dan komen ook alle lokale partijen met hun stemmen beter tot hun recht. Nagedacht zal moeten worden hoe de burger beter te betrekken bij de grotere gemeenten. Wijk/dorpsraden zijn een goed middel daarbij. Bedrijven en grote instituties in Zeeland hebben toch het grootste belang. Zij kunnen richting geven aan het proces van het openbaar bestuur’.

Een uitgebreid verslag is op te vragen bij het secretariaat: fdmwinter@icloud.com

Het secretariaat van Departement Zeeland is verhuisd. Nieuw adres: Edisonweg 8a, 4382 NW Vlissingen. Telefoon: 06 42584607, email: fdmwinter@icloud.com